YENADER: Yenilenebilir enerji, enerji krizini nasıl çözer?

Yenader Logo (kaynak: YENADER web sitesi)

Merve Uytun 31 Eki 2022

2021 yılında başlayıp, 2022’de Rusya-Ukrayna Savaşı ile daha da derinleşen küresel enerji fiyatları artışı ve enerji arzı krizi, etkilerini hissettirmeye başladı.

Ülkelerin enerji sorunu ile başa çıkabilmek için yeni yollar aradığını ve çaresinin yenilenebilir enerji kaynaklarından geçtiğini belirten Yenilenebilir Enerji Araştırmaları Derneği – (YENADER) Dernek Başkan Yardımcısı Ali Karaduman yenilenebilir enerjinin sürdürülebilir bir dünya için enerji krizi ile mücadelede uzun vadeli ancak daha garanti bir geçiş sunduğundan bahsederek konu hakkında açıklamalarda bulundu.

Tüm dünyayı etkisi altına alan iklim krizine ek olarak Rusya ve Ukrayna arasında başlayan gerginlik, dünyanın dört bir yanında ekonomi, gıda ve enerji krizinin daha da büyümesine yol açıyor. Özellikle enerji konusunda Rusya’ya büyük oranda bağlı olan Avrupa Birliği başta olmak üzere ülkeler yeni çıkış yolları arıyor.

Yaşanacak enerji krizine karşı ülkelerin yeni planlar yapmaya ve yeni çözümler aramaya başladığının altını çizen YENADER Dernek Başkan Yardımcısı Ali Karaduman, konu hakkında şu açıklamalarda bulundu:

“Rusya ve Ukrayna arasındaki kriz devam ederken Avrupa Birliği gelecek kış dönemi için sıvı doğal gaz LNG arayışında. Ancak Amerika’ya bağımlı olma ve yüksek maliyetler nedeniyle gözler yeniden yenilenebilir enerjiye çevrildi. Yenilenebilir enerji uzun vadeli ancak daha garanti bir geçiş sunduğundan dolayı pek çok Avrupa Birliği üyesi bu konuda adımlarını hızlandırmaya başladı. Almanya, Rusya’ya olan enerji bağımlılığını sonlandırmak için yeni tedarik yolları ararken, Belçika ise 2025 yılına kadar kapatacağı iki nükleer enerji santralini 10 yıl süre boyunca aktif halde tutacağını belirtiyor. Öte yandan yenilenebilir enerji yatırımlarını bu süreçte arttıracak Belçika, rüzgâr santrallerine ve güneş panellerine 1 milyar avro ilave kaynak sağlayacak.”

Yenilenebilir enerjinin gelişimi için izlenmesi gereken yol haritası

Yaşanılan enerji arzı krizine karşı yenilenebilir enerjini kaynaklarına yönelinmesi gerektiğinin altını çizen YENADER Dernek Başkan Yardımcısı Ali Karaduman ülkemizde yenilenebilir enerjinin gelişimi için izlenmesi gereken yol haritasını çıkararak yapılması gerekenler hakkında şu tavsiyelerde bulundu:

1. Yeni YEKDEM fiyatlarını, artan hammadde fiyatları ile karşılaştırdığımızda yatırımların durağan hale geldiği gözlemleniyor. Yeni bir enerji santralinin oluşumu izinler dahil minimum 36 ay. Tam da bu nedenle duran enerji yatırımlarının tekrardan canlandırılması ülkemizin enerji yatırımlarının atağa geçmesi için de elzemdir. Mevcut rakamlar ile şu an yatırım yapılması çok zor neredeyse imkansız hale gelmiş durumda. YEKDEM mekanizmasında yatırım maliyetleri göz önüne alınarak yurtdışından temin edilen finansın yine aynı döviz bazı üzerinden destek sağlanması yatırımların önünü açacaktır.
2. İletim ve trafo merkezi yatırımlarında yaşanan gecikmeler sektörde yaşanan en temel sorunlardan birisi haline dönüştü. İletim ve trafo merkezi yatırımlarını hızlandıracak çözümlerin üretilmesi sektör tarafından yine aynı şekilde memnuniyetle karşılanacaktır.
3. YEKDEM haricindeki yenilenebilir enerji santralleri ve yerli kömür kullanan termik santrallere getirilen üst fiyat sınırı serbest piyasa yapısında bozulmalara neden olmakta. Geçen sene ülkemizde yaşanan kuraklık neticesinde borçlarını ödeyemeyip ilave kredi kullanan HES işletmeleri ayrıca desteklenmediği için zor duruma geçmiştir. Bu anlamda piyasanın kendi oluşturduğu dinamikler çerçevesinde hareket etmenin sektörü canlandıracağına, yatırımların da hız kazanacağına inanıyoruz.  Maç oynanırken kural değiştirilmemelidir.

Yenilenebilir kaynaklara odaklanılması şart

Kısa vadeli politikaların yanı sıra, Avrupa Birliği’nin ve dünyanın enerji güvenliğini sağlamak için dünyanın geleceği hakkında kesin bir karar veya fikir birliği gerektiğini belirten YENADER Dernek Başkan Yardımcısı Ali Karaduman sözlerine şu şekilde devam etti:

“Avrupalı liderler, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin yenilenebilir enerjiye geçişi hızlandırmak için bir fırsat olduğu sonucuna ulaştı. Almanya, güneş enerjisi üretiminin ve kara/deniz rüzgâr projelerinin büyümesini hızlandırmayı hedefliyor. Yenilenebilir enerjinin daha hızlı genişlemesi, Rus petrol ve gazına olan bağımlılığını azaltmanın anahtarı olarak karşımıza çıkıyor. Nükleer enerji ise başka bir seçenek olarak duruyor. Nükleer enerji üretimi 2021’de 2020’ye kıyasla %6 arttı. Şu an işletmedeki nükleer santrallerle ilgili temel sorun, işletme ömürlerinin (yaklaşık 40 yıl) sonuna gelmiş olması ve onları yeniden inşa etmenin uygun olmayışı. Bu nedenle, dünya gerçekten enerji güvenliğini sağlamak istiyorsa, yenilenebilir kaynaklara daha fazla odaklanması gerekiyor.”

Yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyeli Dünya enerji ihtiyacından fazla

Son yıllarda toplam yenilenebilir enerji miktarının çok hızlı arttığını ve yenilenebilir teknolojiler kullanılarak elektrik üretiminin maliyetinin yıldan yıla düşmeye devam ettiğini sözlerine ekleyen Ali Karaduman yenilenebilir enerji sistemleri hakkında şu bilgileri aktardı:

Yenilenebilir Enerji Sistemleri:

• Sınırsızdır, kendini sürekli yenileyebilir ve kullanıldığında tükenmez.
• Enerjilerini kullanılabilir enerjiye dönüştürmek için kullanma imkânı sağlarlar.
• Teorik olarak, yenilenebilir enerji kaynaklarının potansiyeli dünya enerji ihtiyacından daha yüksektir.

Yenilenebilir enerjiler, ülkelerin enerji karışımında giderek daha fazla yer alan ve gelecekte de artmaya devam edecek olan elektrik üretim teknolojileridir. Bu esas olarak, iki faktörden kaynaklanıyor. Bir yandan iklim değişikliği konusunda, sera gazlarının emisyonunu azaltmak için CO₂ emisyonlarını azaltmak ve dünyadaki sıcaklık artışını sınırlamak. Ülkeler bu hedefler doğrultusunda uzlaşarak anlaşmaları imzalamışlardır.

Yenilenebilir Enerji Araştırmaları Derneği Hakkında:

Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması ve geliştirilmesine katkı sağlamak, enerji verimliliği hakkında bilinçlendirme çalışmaları gerçekleştirmek, doğal çevrenin korunması, yenilenebilir enerji kaynaklarının verimli, yaygın kullanımı ve ülke ekonomisine katkısı konusunda kamuoyu oluşturmak amacıyla kurulan sivil toplum kuruluşudur. Yenilenebilir enerji alanında faaliyet gösteren ülkelerdeki sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği geliştirmeyi ve kalkınma deneyimlerini bu ülkelerdeki kurum ve kuruluşlarla her düzlem de paylaşmayı amaçlayan Yenilenebilir Enerji Araştırmaları Derneği, üniversiteler, araştırma ve geliştirme kuruluşları vb. bilimsel kurumlar ile diyalog kurularak yenilenebilir enerjinin bilimsel gerekliliği konusunda işbirliği ortamı oluşturmak ve yenilenebilir enerjiden elektrik üretmenin ekonomiye ve bireylere olan olumlu etkileri yönünde halk kitlelerini bilgilendirmek önceliğidir.

Kaynak: E-posta bildirimi