2024 RE istatistikleri, elektrik için jeotermalin gerileyen büyümesini vurguluyor

IRENA Yenilenebilir Enerji İstatistikleri 2024 yayını

Merve Uytun 16 Tem 2024

Küresel jeotermal enerji sektörünün büyümesi diğer yenilenebilir enerjilerin gerisinde kalmaya devam ediyor, ancak jeotermalin ticari ısı pazarına katkıda bulunması için hala çok fazla kullanılmamış potansiyel var. Bunlar, Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı tarafından yayınlanan Yenilenebilir Enerji İstatistikleri 2024 raporundan alınan birçok içgörüden bazılarıdır.

Tam rapor, 2014-2023 yılları arasındaki elektrik üretim kapasitesi, 2014-2022 yılları arasındaki gerçek elektrik üretimi ve 2021-2022 yılları arasındaki 150’den fazla ülke ve bölge için yenilenebilir enerji dengesine ilişkin veri kümeleri sunmaktadır.

Güneş ve rüzgar yenilenebilir elektrik büyümesini yönlendirmeye devam ediyor

2022’deki toplam elektrik üretimi 29.031 TWh olup, 2011’den bu yana yıllık %2,4 büyümeyi temsil etmektedir. Yenilenebilir enerji kaynakları, 2022’de küresel elektrik üretiminin %29,1’ini oluştururken, geri kalanı fosil yakıtlar, nükleer enerji, pompalı depolama ve diğer yenilenemez kaynaklar tarafından sağlandı. 2021’den 2022’ye kadar yenilenebilir elektrik %7,2 oranında artmıştır.

2010’dan 2022’ye kadar yenilenebilir elektriğin büyümesi çoğunlukla güneş ve rüzgar enerjisi tarafından yönlendirildi. Değişken yenilenebilir olarak sınıflandırılan iki kaynak, 2022’de küresel elektrik karışımının %11,7’sine katkıda bulundu ve 2021’den itibaren %18,2 oranında büyüdü. Rüzgar ve güneş, 2022’de sırasıyla 2098 TWh ve 1294 TWh elektrik üretimine katkıda bulundu.

Buna karşılık, jeotermal kaynaklardan elektrik üretimi nispeten düşük bir rakam olan 97 TWh’dir. Bu, bir önceki yıla göre %2,3’lük bir büyümeyi ve 2014’ten bu yana ortalama %2,5’lik bir yıllık artış oranını temsil etmektedir. Asya (30227 GWh), esas olarak Endonezya’nın (16677 GWh) ve Filipinler’in (10425 GWh) katkılarıyla jeotermal elektrik üretiminde önemli bir rol oynamaya devam etmektedir. Ülke düzeyinde diğer önemli katkıda bulunanlar Amerika Birleşik Devletleri (19142 GWh), Türkiye (11119 GWh), Yeni Zelanda (8544 GWh), Kenya (5325 GWh), İzlanda (5916 GWh), İtalya (5837 GWh) ve Meksika’dır (4536 GWh).

Isı üretimi

Elektrik üretimiyle karşılaştırıldığında, ticari ısı üretimi pazarı genellikle yenilenebilir enerji penetrasyonu açısından geride kalmaktadır. 2022’de, küresel ısı üretiminin yalnızca %6,3’ü 936 PJ ile yenilenebilir kaynaklardan geldi. Geriye kalan %93,7’si fosil yakıtlardan üretildi ve nükleer ve diğer yenilenemeyen kaynaklardan küçük bir katkı sağlandı.

Yenilenebilir ısı üretim sektöründe, biyoenerji 2022’de %91,6’lık katkıyla hala baskın enerji kaynağıdır. Avrupa, küresel yenilenebilir ısı üretiminin %92’sinden fazlasına katkıda bulunmaktadır. Asya, 2022’de büyük miktarda ısı (6351 PJ) üretti, ancak bu üretimin %1’inden azı yenilenebilir kaynaklardan geldi.

Jeotermal, güneş enerjisiyle birlikte yenilenebilir ısı üretiminin “diğer önemli kaynağı” olarak tanımlanmaktadır. Ancak, ticari ısı, genellikle daha erişilebilir olan nispeten düşük sıcaklıklı kaynakları kullanabildiği için jeotermal geliştirme için oldukça uygulanabilir bir pazar olarak kabul edilmektedir. Bu alanda, Yeni Zelanda’daki GeoHeat girişimi ve Avrupa ve Kuzey Amerika’daki çeşitli jeotermal ısıtma planları gibi çabalar devam etmektedir.

Yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılmasına doğru

2023’te eklenen 473 GW yenilenebilir kapasite, 2000’den bu yana en büyük yıllık büyümedir. Ancak, %14’lük artış, 2030’a kadar yenilenebilir kapasiteyi üç katına çıkarma hedefini karşılamak için hala yetersiz kabul edilmektedir. Bu büyümenin sürdürülmesi, 2030’a kadar yalnızca 9,7 TW yenilenebilir enerji üretecek ve 11 TW hedefinin gerisinde kalacaktır.

IRENA daha önce, üçlü hedeflere ulaşmak için 2022’den 2030’a kadar yılda %16,1’lik bir büyüme oranının gerekli olacağını açıklamıştı. 2023’ün zaten hedefin gerisinde kalmasıyla, yenilenebilir enerji kapasitesinin kalan 7 yıl boyunca yılda minimum %16,1’in ötesine geçmesi gerekiyor.

Kaynak: ThinkGeoEnergy