İsviçre’deki Haute-Sorne jeotermal sahasında tahmini sismik izleme devreye alındı
İsviçre'deki Haute-Sorne jeotermal projesindeki sondaj sahası (kaynak: Video ekran görüntüsü, RED Drilling & Services)
Merve Uytun
28 Ağu 2024
Uluslararası bir araştırma ekibi tarafından geliştirilen sismik izleme sistemi, İsviçre'deki Haute-Sorne jeotermal projesindeki riskin azaltılmasına yardımcı olacak.
ETH Zürih liderliğinde derin jeotermal projelerde risk azaltma üzerine yürütülen üç yıllık uluslararası bir araştırma projesinin sonucu olarak ortaya çıkan yeni sismik izleme araçları, İsviçre’nin Jura kantonunda bulunan Geo-Energie Jura AG’nin Haute-Sorne jeotermal projesi sahasında konuşlandırıldı.
Risk Azaltma Gelişmiş Jeotermal Enerji Projeleri (DEEP) projesi , rezervuar uyarımı sırasında gerçek zamanlı olarak mikro sismik sinyalleri kaydeden ve bu verileri önümüzdeki dakikalar, saatler ve günlerde sismik aktiviteyi tahmin edecek modeller oluşturmak için kullanan bir sistem geliştirdi. Tahmin sistemi önce mevcut jeotermal projelerden alınan verilerde ve ardından Bedretto yeraltı laboratuvarında (BedrettoLab) gerçek zamanlı olarak test edildi.
ETH Zürih’teki Sismoloji Profesörü ve İsviçre Sismoloji Servisi Müdürü Stefan Wiemer, “Artık laboratuvarda ve gerçek koşullarda kullanıma uygunluğunu kanıtlamış bir tahmin sistemine sahibiz” dedi.
Haute-Sorne projesi
Haute-Sorne sahasındaki sondaj Mayıs 2024’te başladı. Kuyu, 160 ila 180 °C sıcaklıkların beklendiği kristalin kayada 4000 metre derinliğe ulaşmayı hedefliyor.
Sondaj sırasında elde edilen jeolojik verilerin detaylı değerlendirilmesi sonucunda 2025 yılının ilk çeyreğinde uyarım testlerinin yapılması planlanıyor. Sondaj, pilot projenin ilk aşamasının bir parçası olup, test sonuçları projenin ikinci aşamasının planlandığı gibi uygulanıp uygulanamayacağına karar vermede önemli rol oynayacak.
Kuyunun daha derin kesimlerinde geçirgenlik kanalları oluşturmak için hidrolik uyarım yapılması planlanıyor. Bunun, ideal olarak yüzeyde algılanamayan seviyelerde mikro sismik aktivite üretmesi bekleniyor. Bu, özellikle 2009’da terk edilen Basel’deki bir jeotermal projeyle ilgili indüklenen sismikliğin meydana gelmesinin ardından İsviçre’de tartışmalı bir konu.
Wiemer, “Bu sistem 2006’da Basel’de mevcut olsaydı, yıkıcı depremlerin muhtemel olduğu erken fark edilirdi ve uyarılar bu belirgin depremler meydana gelmeden bir veya iki gün önce durdurulurdu” yorumunu yaptı.
Bu hassas konular göz önüne alınarak, İsviçre Federal Hükümeti tarafından kurulan bir himaye komitesi, tüm iş ve süreçlerde iyi yönetişim ilkelerinin ve kalite standartlarının gözetilmesinin sağlanması amacıyla Haute-Sorne projesine atandı.
Utah FORGE’da test ediliyor
Sismik tahmin sisteminin testleri ayrıca ABD Enerji Bakanlığı tarafından finanse edilen ve Utah, Milford’da bulunan bir proje olan Frontier Observatory for Research in Geothermal Energy (FORGE) sahasında da yapıldı. 2022 ile 2024 baharı arasında Utah FORGE sondaj sahasında toplam 15 uyarı yapıldı.
Geo-Energie Suisse AG uzmanları, rezervuar uyarımı sırasında indüklenen mikro-sismisiteden gelen verileri ölçtüler ve bunları tahmin sistemi için işlediler. Geo-Energie Suisse CEO’su Peter Meier , “Olası depremlerin gerçek zamanlı tahminlerinin güvenilir olduğunu gösterebildik ve çalışanlarımız da tahmin sisteminin gerçek koşullar altında nasıl kullanılacağı konusunda eğitim alabildiler” dedi.
Wiemar, DEEP projesinden elde edilen sonuçların derin jeotermal projelerdeki riski azaltmada etkili olacağına inanıyor. “Sismolojik uyarımlar için güvenlik yaratma çabalarımızda iyi bir ilerleme kaydediyoruz.”
Haute-Sorne’da yakında test edilecek olan öngörücü sismik izleme, özellikle İsviçre’de rezervuar uyarımı ve derin jeotermal projeler için önemli bir endişe noktasını ele alıyor. Bu, yalnızca derin jeotermalin teknik ve ekonomik uygulanabilirliğinin değil, aynı zamanda iyileştirilmiş sosyal kabul ve düzenleyici uyumluluğun garantisinin de önünü açıyor.
Kaynak: ThinkGeoEnergy
