Jeotermal Risk Azaltma – GEORISK projesi başarıyla sonlandı

GeoRisk Projesi web sitesi (ekran görüntüsü)

Merve Uytun 26 Eki 2021

İsviçre’deki Energeia yayınındaki bir makalede, İsviçre’deki Federal Enerji Ofisi’nde jeotermal uzmanı olan Nicole Lupi, jeotermal enerji projeleri için risk azaltma çabaları hakkında yazıyor.

Diğer enerji projeleri gibi jeotermal enerji projeleri de bir takım risklerle karşı karşıyadır. Her projenin belirli bir bağlamı ve dolayısıyla hassas noktaları vardır. Bu risklerden bazıları proje lideri tarafından üstlenilebilir, diğerleri sistematik olarak bunları daha iyi üstlenebilecek kuruluşlara aktarılır; ancak yine de diğer riskler, bir risk transfer mekanizmasının yokluğunda projenin gerçekleştirilmesine engel teşkil edecek kadar yüksek olabilir.

Bu hassas noktalar teknik, ekonomik, ticari, organizasyonel, politik veya toplumsal olabilir. Sık karşılaşılan birkaç örneği aktaralım: çerçeve koşullarının olmaması (politik risk), kötü proje yönetimi (kurumsal risk), sigorta çözümlerinin olmaması (ticari risk) ve hatta vergi ve ücretler (ekonomik riskler).

Teknik riskler kategorisinde,  jeotermal rezervuarla ve özellikle jeolojik risklerle ilgili riskleri buluyoruz. Bunlar, planlanan yüzey kullanımı için beklenen jeotermal kaynağın bulunamaması riskleridir. Bu, örneğin, bir bölgesel ısıtma şebekesini beslemek için jeotermal suyu hedefleyen, ancak sürdürülebilir ve karlı bir işletmeyi haklı çıkarmak için hiç veya çok düşük bir oran bulmayan bir sondaj için geçerlidir. Lardarello bölgesinde, Paris havzasında ve hatta Türkiye’de Anadolu’nun kuzeyinde olduğu gibi, yeraltı özellikle iyi araştırılmadıkça ve jeotermal enerjinin kullanımı için karakterize edilmedikçe, Jeolojik riskler, Avrupa’da ve aynı zamanda tüm dünyada jeotermal enerjinin gelişmesinin önündeki ana engeli temsil etmektedir.

Bazı Avrupa ülkeleri, proje destekçilerinin jeolojik risklerin bir kısmını kamu kurumlarına devretmelerine izin veren etki azaltıcı önlemleri halihazırda uygulamaya koymuştur. Örneğin Fransa’da (sigorta fonları), Almanya’da (geri ödenebilir krediler) ve ayrıca İsviçre’de durum böyledir. Nitekim, jeotermal enerjiye yönelik garantiler ve enerji yasasında yer alan jeotermal kaynak arayışlarına katkılar, tıpkı CO2 yasası kapsamındaki jeotermal enerjiye yapılan katkılar gibi, jeolojik risk azaltma önlemleridir. İsviçre yeraltı kaynakları hakkındaki bilgi eksikliğinin üstesinden gelmek ve jeotermal enerjiyi piyasaya daha yakın hale getirmeyi gerekli görüyor. Bazı ülkelerde kamu-özel sektör ortaklıkları (Fransa) veya tamamen özel (Türkiye) gibi hibrit çözümler ortaya çıkıyor. Bununla birlikte, çoğu Avrupa ülkesinde, özel sigorta sektörü, esas olarak jeotermal enerjinin hala çok riskli olan bir pazar olarak kalması nedeniyle düşüşte.

2018’de başlayan Avrupa GEORISK projesi, proje liderlerinin adil paylarını kabul edebilmeleri için jeolojik risklerin etkilerini dağıtarak azaltan finansal mekanizmalar geliştirmeyi amaçladı. Bu tür önlemlerin yayılması Avrupa’ya (Macaristan, Yunanistan, Polonya, vb.) ve bazı önemli üçüncü ülkelere (Kenya, Meksika, vb.) odaklandı. EGEC (Avrupa Jeotermal Enerji Konseyi) yönetimi altında, SFOE, Fransız, Alman, Polonyalı ve Macar ortaklar, Yunanistan ve Türkiye ile birlikte bu tür hafifletme önlemlerinin oluşturulması için iyi uygulamaların geliştirilmesine İsviçre için katıldı.

GEORISK projesi Eylül sonunda sona erdi; sonuçları çok olumlu. Jeolojik risk azaltma programlarının en iyi uygulamalarını yaymak için yürütülen çalışmalar, jeotermal projeleri teşvik etmek için etkili bir önlem olarak tanınmalarını sağlamada çok önemli olmuştur. Bu çalışma, Macaristan’da böyle bir kamu programının uygulanmasına kesinlikle katkıda bulunmuştur. Belçika (Wallonia), Danimarka, Polonya, Yunanistan ve Fransa gibi diğer ülkeler GEORISK projesi kapsamında toplanan bilgileri mevcut sistemleri güncellemek veya genişletmek veya iyileştirmek için kullanmaya isteklidir. Buna ek olarak, GEORISK projesinin çalışması, jeotermal enerjinin Avrupa Komisyonu tarafından yapılan bir dizi değişiklik, yeni hedeflere, yenilenebilir enerjiler ve 2030 yılına kadar sera gazlarında %55 azalmaya yardımcı olabilmesi için somut çözümler sunmaktadır.

GEORISK proje sitesi, yeni bir risk azaltma programı oluşturmaya yönelik iyi uygulamalar, azaltma önlemleri önerilerini içeren çevrimiçi bir risk kaydı veya sadece azaltma programlarının durumu hakkında değerli bilgilerle veriyor.

Kaynak: ThinkGeoEnergy