Kula-Salihli Jeoparkı’nda 8 Magma Odası Keşfi

Türkiye’nin UNESCO tescilli tek jeoparkı olan Kula-Salihli, son bilimsel araştırmalarla volkanik hareketlilik ve jeotermal kaynaklarıyla bir kez daha gündemde. Bölgede yürütülen TÜBİTAK destekli proje kapsamında, yer kabuğunun 5 ila 30 kilometre altında 8 magma odası keşfedildi. Bu bulgular, bölgenin jeotermal potansiyelini artırırken aynı zamanda volkanik püskürme riskine de işaret ediyor.

Strabon’un Geographika adlı eserinde “Katakekaumene” (Yanık Ülke) olarak adlandırdığı Kula-Salihli Jeoparkı, doğal ve tarihî zenginlikleriyle biliniyor. Bölgenin volkanik yapısı, kaplıcaları ve lavların oluşturduğu “kaya denizi,” turistik çekiciliğinin yanı sıra bilim insanları için de bir araştırma merkezi haline gelmiş durumda. Ancak son araştırmalar, bölgenin sadece tarihi zenginlikleri değil, aynı zamanda yer altındaki jeotermal ve volkanik faaliyetleriyle de dikkat çekmesi gerektiğini gösteriyor.

Jeotermal Potansiyel ve Magma Odaları Keşfi

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi’nin öncülüğünde, Ankara Üniversitesi, Eskişehir Teknik Üniversitesi ve Afyon Kocatepe Üniversitesi’nden bilim insanlarının yer aldığı araştırma ekibi, Kula-Salihli Jeoparkı’nda özel sismometreler kullanarak yer altındaki magma odalarını haritalandırdı. Yaklaşık 10 bin kilometrekarelik bir alanda yapılan çalışmalar sonucunda, 8 magma odası tespit edildi. Bu odalardan en büyüğünün yüzeye yalnızca 5 kilometre mesafede bulunması, jeotermal sistemleri ısıtarak bölgenin jeotermal potansiyelini de büyük ölçüde artırıyor.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve proje yürütücüsü Prof. Dr. Özgür Karaoğlu, yaptığı açıklamada, bölgedeki magma odalarının yüzeye çok yakın olduğunu ve bunun jeotermal enerji araştırmaları için önemli fırsatlar sunduğunu belirtti. Karaoğlu, “Bu büyük magma kütlesi, jeotermal sistemleri ısıtıyor ve bu da bölgenin enerji kaynaklarını değerlendirme açısından büyük önem taşıyor” dedi.

Depremler ve Volkanik Faaliyetler: Yeniden Püskürme Riski

Bölgedeki en son volkanik aktivitenin 4.700 yıl önce gerçekleştiği biliniyor. Ancak Kula-Salihli’deki aktif fay hatları ve yer kabuğundaki hareketlilik, magmanın yeniden yüzeye çıkma riskini artırıyor. Özellikle yer kabuğunun deformasyonu, fay hareketleri ve depremler, magma odalarının yeniden harekete geçme olasılığını gündeme getiriyor. Bu durum, hem volkanik aktivite riskini hem de bölgedeki jeotermal kaynakların nasıl yönetileceğini yeniden değerlendirme gerekliliğini ortaya koyuyor.

Türkiye’de Bir İlk: Yerin Altındaki Magmanın Haritalandırılması

Proje kapsamında kullanılan sismik yöntemler, Türkiye’de bu alanda yapılan ilk çalışma olarak öne çıkıyor. Araştırma ekibi, 3.000’e yakın küçük depremi izleyerek magma odalarının yerini ve derinliğini tomografi benzeri tekniklerle haritalandırdı. Bu yöntemle, yerin altındaki magma odalarının büyüklükleri ve pozisyonları net bir şekilde ortaya çıkarıldı. Araştırma, sadece bilimsel anlamda değil, aynı zamanda ekonomik anlamda da önemli sonuçlar doğurabilir.

Ankara Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Başkanı Prof. Dr. Bülent Kaypak, bu çalışmanın özellikle jeotermal enerji kaynaklarının araştırılmasına büyük katkı sağlayacağını ifade etti. Kaypak, “Bu çalışma, volkanik ve jeotermal araştırmalarda önemli bir mihenk taşı olacak. Magma odalarının yerini ve büyüklüğünü belirlemek, jeotermal potansiyelin daha iyi değerlendirilmesine imkan verecek” dedi.

Jeotermal Enerji ve Ekonomik Fırsatlar

Jeotermal enerji, hem bölge hem de Türkiye için ekonomik açıdan büyük fırsatlar sunuyor. Kula-Salihli Jeoparkı’ndaki magma odalarının varlığı, jeotermal sistemlerin ısınmasına ve enerji üretimine büyük katkı sağlayabilir. Bölgedeki bu enerji potansiyelinin doğru yönetilmesi ve yeni jeotermal santrallerin kurulması, Türkiye’nin enerji politikalarına olumlu yönde etki edebilir.

Sonuç: Kula-Salihli’nin Jeotermal ve Volkanik Geleceği

Kula-Salihli Jeoparkı, tarihî ve doğal zenginliklerinin yanı sıra, jeotermal ve volkanik potansiyeli ile de dikkat çeken bir bölge. Yapılan araştırmalar, bölgedeki magma odalarının hem enerji üretimi açısından fırsatlar sunduğunu hem de volkanik aktivitelerin izlenmesi gerektiğini gösteriyor. Magmanın yüzeye yakın olması, jeotermal enerji için büyük bir avantaj sağlarken, aynı zamanda volkanik hareketlilik riskini de göz ardı etmemek gerekiyor. Bölgenin hem enerji politikalarında hem de bilimsel çalışmalarda önemli bir yer tutmaya devam etmesi bekleniyor.

Kula ilgili jeotermal haberlere buradan ulaşabilirsiniz.