MTA 2024 Faaliyet Raporunda jeotermal öne çıkıyor

MTA Genel Müdürlüğü (Kaynak: MTA web sitesi)

Merve Uytun 4 Mar 2025

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA), 2024 yılı faaliyet raporunu yayımladı. Enerji ve madencilik sektörlerine ilişkin politika, tedbir ve hedefler doğrultusunda jeolojik ve jeofizik etütler, metalik, endüstriyel hammaddeler ile kömür, jeotermal ve nükleer enerji kaynaklarının aranması, analiz hizmetleri, çeşitli bilimsel ve teknolojik araştırmalar gibi çok çeşitli alanlarda faaliyetlerini gerçekleştirmek için projeler oluşturan MTA, bu projelerden elde ettiği veriler ile başta jeotermal, madencilik gibi sektörler olmak üzere ilgili sektörlere gerekli altyapı hizmetini sunmakta ve bilimsel destek sağlamaktadır. MTA’nın sitesinde yayımlanan 2024 yılı faaliyet raporunda, kurumun faaliyetleri hakkında bilgi verildi. MTA’nın yaptığı ihalelerden, arama çalışmalarına kadar geniş bir yelpazede yer alan içerikte öne çıkan bazı bilgiler şöyle:

MTA’nın yayımladığı rapora göre, 5686 Sayılı Jeotermal Kanun ve Uygulama Yönetmeliği çerçevesinde yapılan ihaleler sonucunda bugüne kadar toplam 103 adet jeotermal saha yatırımcılara devredildi. Bu sahaların 16’sının elektrik üretimine uygun olduğu belirtiliyor.

Orta Anadolu’da Jeotermal Aramalar Devam Ediyor

Orta Anadolu’da yürütülen çalışmalar kapsamında, sahanın stratigrafik yapısı, jeolojik formasyonları, kırık ve fay sistemleri ile bölgenin stres yapısı araştırılıyor. Giresun-Şebinkarahisar sahasında jeolojik etütler ve jeofizik çalışmalar tamamlandı. Kayseri ve Kırşehir’deki ruhsat sahalarında detay jeoloji ve jeofizik çalışmalar sürdürülüyor. Nevşehir’de gerçekleştirilen jeotermal sondaj çalışmaları ve Çankırı’da yapılan jeolojik etütler bölgedeki potansiyelin ortaya konmasına katkı sağlıyor.

Batı Anadolu’da Jeotermal Enerji Potansiyeli Araştırılıyor

Jeotermal enerji açısından Türkiye’nin en zengin bölgelerinden biri olan Batı Anadolu’da, özellikle Küçük Menderes Grabenindeki potansiyel değerlendirilerek elektrik üretimi ve ısıtma uygulamaları için araştırmalar yürütülüyor. İzmir-Bayındır, Aliağa, Menemen ve Bergama’daki ruhsat sahalarında jeolojik ve jeofizik çalışmalar tamamlanırken, Balıkesir’de düşük sıcaklık nedeniyle bazı sondaj çalışmaları sonlandırıldı.

Karadeniz ve Doğu Anadolu’da Arama Faaliyetleri Sürüyor

Batı Karadeniz’de, Bolu ve Düzce illerinde jeolojik ve jeofizik çalışmalar yürütüldü. Doğu Anadolu’da ise Ağrı, Artvin, Bingöl, Erzurum, Iğdır ve Van’da araştırmalar devam ediyor. Ağrı’da açılan bir jeotermal sondaj kuyusu yüksek rezervuar basıncı nedeniyle kapatılırken, bölgede yeni çalışmalar planlanıyor. Güneydoğu Anadolu’da ise Diyarbakır, Siirt, Bingöl ve Şanlıurfa’daki jeotermal sahalarda analizler ve sondaj çalışmaları sürüyor.

Jeotermal Ruhsatlar ve Yeni Gelişmeler

MTA, jeotermal kaynak potansiyeli bulunan alanlar için 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu çerçevesinde İl Özel İdareleri ve Valiliklere başvurarak Jeotermal Kaynak Arama Ruhsatı almaktadır. Ruhsatlı sahalarda gerçekleştirilen çalışmalar sonucunda kaynak tespit edilen alanlar, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereğince ihale edilmekte veya bedeli karşılığında ya da gelir paylaşımı esasına göre kamu kurum ve kuruluşlarına Bakan Onayı ile devredilmektedir.

2024 yılı sonu itibarıyla:

• Jeotermal ruhsat sayısı 51 adet,
• Alınan jeotermal ruhsat sayısı 17 adet,
• Terk edilen jeotermal ruhsat sayısı 18 adet,
• İhale ile devredilen jeotermal ruhsat sayısı 1 adet olarak raporlandı.

Türkiye’nin Jeotermal Haritası Güncelleniyor

MTA, 1963 yılından bu yana gerçekleştirdiği jeotermal enerji arama çalışmalarını dijital ortama aktarmak ve tüm jeotermal sahaları envanter altına almak amacıyla Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı bir veri yönetim sistemi oluşturuyor. 5686 sayılı Kanun gereği özel ve kamu sektörünün yaptığı tüm jeotermal sondajların CBS tabanlı bir sistemle veri tabanına işlenmesi planlanıyor. Bu çalışma sayesinde, Türkiye’deki tüm jeotermal kaynakların detaylı bir haritası oluşturularak araştırmacıların ve kamunun erişimine sunulacak.

MTA’nın yayımladığı faaliyet raporuna göre, jeotermal enerji konusunda yapılan çalışmalar Türkiye’nin yenilenebilir enerji kaynaklarını daha etkin kullanmasını sağlayacak ve enerji bağımsızlığına katkıda bulunacak. Önümüzdeki dönemde yeni sahaların tespit edilmesi ve mevcut sahalardaki çalışmaların geliştirilmesi için araştırmaların sürdürüleceği belirtiliyor.

2023 yılı faaliyet raporundaki jeotermal ile ilgili kısımların özetine buradan ulaşabilirsiniz.

Kaynak: MTA