Polonya’da ne pazar ne de iyi kaynaklar jeotermal kalkınmayı başlatmak için yeterli görünmüyor

Polonya, Zakopane'deki jeotermal kuyu (Kaynak: Geotermia Podhalanska)

Cannur Bozkurt 16 Mar 2020

Polonya’da bu hafta yayınlanan harika bir makale, bir pazara ve iyi kaynaklara rağmen, jeotermal enerji gelişiminin Polonya’da neden başlamadığını inceliyor.

Öyleyse neden jeotermal enerji kullanımı ve yenilenebilir enerjiye ilginin artması için iyi jeolojik koşullar, jeotermal gelişimin büyümesini desteklemiyor? Aneta Kaczmarek’in makalesinde nedene ilişkin ortaya birkaç faktör koymakta.

Polonya Jeotermal Birliği (PGA) verilerine göre Prof. Julian Sokolowski, Polonya’da 27-125 santigrat derece potansiyel sıcaklığa sahip en az 6.600 km2’lik jeotermal alanların bulunduğunu belirtmekte. Bu kaynaklar, Polonya’nın önemli bir bölümüne ve daha da önemlisi, optimal jeotermal koşulları olan bölgeler, büyük ölçüde kentsel ve kırsal yığılmaların yoğun olduğu bölgeler, yüksek derecede sanayileşmiş alanlar ve yoğun tarım ve sebze yetiştirme bölgeleri ile örtüşmekte. Enerji zengini jeotermal kaynaklara sahip alanlar arasında Varşova, Poznan, Szczecin, Lódz, Torun ve Plock gibi şehirler de bulunuyor.

Bununla birlikte, Polonya’daki jeotermal kaynakların zenginliğine rağmen, enerji üretiminde hala bir payı yok ve ülkede şu anda jeotermal enerjiye dayalı elektrik üretilmiyor; yalnızca jeotermal ısı kullanan 8 ısı tesisi var. Bunlar Banska Nizna (40,7 MW), Pyrzyce (15 MW), Uniejów (2,6 MW), Mszczonów (7,3 MW), Stargard Szczecinski (14 MW), Czarnków (11,5 MW) veya Slomniki (1 MW) tesisleri.

G-Term Geotermia Stargard başkanı ve Polonya Jeotermal Derneği başkan yardımcısı Arkadiusz Biedulski: “Uzun yıllara dayanan tecrübemize dayanarak, ılımlı jeolojik şartlarda bile jeotermal tesislerin karlılığının tartışılmaz olduğu ve tesislerin kendilerinin diğer yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili olarak çok rekabetçi olduğu sonucuna varılabilir. Tabii ki bunun için devlet desteği gerekiyor, ancak diğer yenilenebilir enerji tesislerinin desteğine karşılık gelen düzeyde olması bile tamamen yeterli”diyor.

Stargard ısıtma tesisini işleten Geotermia Stargard şu anda şehrin ısı talebinin yaklaşık üçte birini karşılamakta ve devam eden jeotermal genişleme programını tamamladıktan sonra bu pay yaklaşık yüzde 70’e ulaşacak.

Biedulski: “En önemlisi, şu anda teslim ettiğimiz ve gelecekte ısı sağlayacağımız fiyat 25-27 PLN / GJ, yani mevcut piyasa koşullarında yüksek kömür ve CO2 emisyon ödenekleri ile karakterize edilen kömür kaynakları için çok rekabetçi” diyor.

Uygun maliyetli ve ekolojik

Jeotermal enerji, kömür ısıtması için de çok rekabetçidir ve kömür kullanımını ortadan kaldırma fırsatı sunmakta. Bu, jeotermal enerjinin son kullanıcılar için kabul edilebilir bir fiyata ısı sağlayabileceği varsayılarak gerçekçi olacaktır. Soru şu ki, mümkün mü?

Biedulski’ye göre: “Bu sorunun cevabı açıktır – evet, diğer yenilenebilir enerji kaynaklarının aldığı düzeyde devlet desteği olduğu varsayımı ile. Önemli olarak, jeotermal enerji, devlet bütçesi açısından da ekonomiktir, çünkü elde edilen ekolojik sonuçlar genellikle verilen destek miktarı bakımından daha büyüktür.”

Jeotermal yatırımların ekolojik ve çevresel sonuçları, diğerlerinin yanı sıra, dünyadan enerjiye ulaşan ve içinde hava kalitesini iyileştirmek de dahil olmak üzere umut gören yerel yönetimlere güveniyor. Bu konudaki jeotermal olasılıklar, girişimcileri jeotermal enerjiye yatırım yapmaya teşvik etmek isteyen hükümet tarafından da fark edilmekte.

Jeotermalin dumanla mücadelede nasıl yardımcı olabileceği, Zakopane örneği üzerinden açıklanabilir. Ulusal Çevre Koruma ve Su Yönetimi Fonu Başkanı Piotr Wozny: “2016 yılında Avrupa’daki en kirli havaya sahip 50 şehir listesinde yer alan Zakopane, 2018 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yayınlanan bir sonraki listeye dahil edilmedi.” diyor

Finansal destek

Jeotermal enerji şu anda Ulusal Çevre Koruma ve Su Yönetimi Fonu’nun önceliklerinden biri, bu da diğerleri arasında 600 milyon PLN (158 milyon USD) bütçeye sahip Polska Geotermia Plus programı ile sonuçlanmakta. Miktarın yarısı jeotermal yatırımlar için sübvansiyon, yarısı krediler için ayrılmış.

Programın amacı Polonya’da jeotermal kaynakların kullanımını artırmak ve mevcut bir ısıtma tesisinin / kombine ısı ve enerji santralinin / jeotermal enerji santralinin yeni, genişletilmesi veya modernizasyonunun inşaatının ortak finansmanına izin vermektir.

Şimdiye kadar, 3 Temmuz 2019’dan bu yana devam eden başvuru sürecinde (başvuruların sonu)

18 Aralık 2020’ye kadar uzatılmıştır), 8 proje için 86.8 milyon PLN hibe ile başvurular yapılmış durumda. Toplam yatırım maliyeti 246 milyon PLN’dir.

Dinamikleri artırın

Çevre Koruma ve Su Yönetimi Ulusal Fonu mevcut faaliyetlerinde durmuyor ve Polonya’daki jeotermal enerjinin gelişimini etkileyecek başka faaliyetler başlatmayı planlıyor. Bu konuda Ulusal Çevre Koruma ve Su Yönetimi Fonu’ndan Donata Bieniecka-Popardowska’nın açıklaması şöyle: “Mart 2020’de, Polonya’daki jeotermal kalkınma dinamiklerini önemli ölçüde artırma ihtiyacı ve başvurular hakkında görüş bildirme konusundaki önceki deneyimler dikkate alınarak, araştırma ve tanıma ile ilgili girişimler için yeni bir öncelik programı sunulacak; ‘Polonya’daki termal sulara erişim.’”

Yeni program NFEPWM yönetim kurulu tarafından kabul edildi ve denetim kurulunun onayını bekliyor. Termal su birikintilerini belirleme ve belgeleme olasılığının mümkün olduğu kadar yüksek olacağı projelerin eş finansmanını sağlayacak şekilde yararlanıcılar tarafından yeni jeotermal kuyuların uygulanması için fon elde edilmesinde önemli kolaylıklar getirildiğini varsayar.

Engelleri aşın

Polonya’da jeotermal enerjinin kullanılmasına elverişli koşullar varken, jeotermal enerjinin tam olarak gelişmesi yönünde, jeotermal yatırımların uygulanması için daha iyi koşulların yaratılması gerekmekte. Polonya’nın en büyük jeotermal enerji üreticisi Geotermia Podhalanska’nın başkanı Wojciech Ignacok’a göre, işe, öncelikle jeotermal enerji kaynakları alanındaki toplum ve karar vericilerin bilgisini artırmakla başlanmalı.

Başkanın açıklamaları şöyle devam ediyor: “Jeotermal ısıtma sistemlerinin tanıtımını, değerlendirilmesini ve başlatılmasını, yerel ve bölgesel yönetim, ağ tasarımcıları, belediye tesisleri ve ısıtma şirketlerinin çeşitli düzeylerinde faaliyet gösteren karar vericilerin ve politikacıların bilgi ve farkındalığının derinleştirilmesi için kamuoyu ve politik olarak desteklenmesi gerekmektedir. Jeotermal projelerin desteklenmesi ve onaylanması ile ilgili kararları kolaylaştıracak. ”

Ona göre, yatırım aşamasında fonlama fırsatlarını geliştirmek – sermaye-yoğun jeotermal projeler için fonlar ayırmak da gerekli. Örnek olarak Polska Geotermia Plus programını gösteriliyor. Ignacok, “Bu tür fonlama programları sürdürülmeliPolonya, eotermal, ısıtma, proje, gelişim” diyor.

Kaynak: ThinkGeoEnergy