Türkiye’nin en soğuk ilçesi Çaldıran’da Jeotermal ısıtma projesi
Çaldıran Belediyesi proje sunumu (kaynak: GMK Enerji)
Merve Uytun
16 Kas 2021
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen YEVDES Projesi kapsamında Türkiye’nin en soğuk ilçesi olarak kayda geçen Van’ın Çaldıran İlçesi’nde Jeotermal enerji ile ısıtma Projesi GMK ENERJİ tarafından başlatıldı.
Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeti (GIZ) GmbH liderliğinde Avrupa Birliği tarafından desteklenen Belediyeler ve Üniversiteler için Yenilenebilir Enerji ve Enerji Verimliliği Teknik Destek Projesi (YEVDES) kapsamında Van’ın Çaldıran İlçesi’nin jeotermal enerji ile bölgesel ısıtma projesi fizibilite raporunun hazırlanması ve proje tasarımlarının yapılması hususunda GMK Enerji ve YEVDES Konsorsiyumu arasında danışmanlık ve hizmet sağlama sözleşmesi imzalandı.
GMK Enerji uzmanlarını Çaldıran Belediyesi’ni ve proje alanını 12 Kasım 2021 tarihinde ziyaret etmiş ve Çaldıran Belediye Başkanı Sayın Şefik ENSARİ’nin bizzat liderliğinde ilçe, jeotermal kaynakların olduğu saha ve ısıtılacak alanlar incelenmiş; toplantılarda ön çalışmalar sunulmuştur.
Çaldıran Belediye Başkanı Sayın Şefik ENSARİ toplantıda yaptığı konuşma sırasında jeotermal enerji ile ucuz ısınmanın Çaldıran halkı için önemini vurgulamış ve ilçe ile ilgili aşağıdaki bilgileri vermiştir:
“Çaldıran İlçemiz -45 °C ile ülkemizin en soğuk ilçesi olarak kayda geçmiştir. Uzun ve soğuk kış şartları burada hayatı zorlaştırıyor. İlçede yılın yedi ayında ısıtma yapılmaktadır. Kömür ile ısıtma yapılan ilçemizde kamu hizmet binaları ile konutlarda yıllık yaklaşık 36.000 ton kömür yakılmaktadır. Burada 100 m2’lik bir konutun yıllık kömür tüketimi ortalama 4 ton ‘dur. Merkez ilçe ve 5 km yakın çevresinde yaklaşık 5.000 konut ve 4.000 konuta eşdeğer kamu hizmet binaları ve işyerleri mevcuttur. İlçemizde en önemli giderlerden bir ısınma giderleridir. Konut ve kamu binalarının ısınma ihtiyaçları baz alındığında ilçenin yıllık kömür gideri yaklaşık 60 milyon TL’dir.
Çaldıran ilçemiz merkezi ve çevresi ile önemli bir jeotermal alandır. İşletme ruhsatı özel sektörde bulunan jeotermal sahada 100 m ile 350 m arası değişen derinliklerde yapılan sondajlar neticesinde saatte 450 ton debili sıcaklık su elde edilmiştir. Çıkarılan sıcak suların sıcaklığı 60-92 °C arasında değişiyor. İşletme ruhsatı sahibi firma tarafından burada 5 yıl önce yapılan 34 dekar jeotermal enerji ile ısıtılan iklim kontrollü topraksız tarım serası başarılı bir şekilde üretime devam etmektedir. Bunun dışında özel sektör tarafından İlçede yapımına başlanan üç adet termal otel de 2021 yılında faaliyete geçecek.
İlçemizin kalkınması için jeotermal kaynaklarımız çok önemli bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyelin konut ısıtması, sera bölgesi tesisi, elektrik üretimi, karbondioksit üretimi, turizm alanlarında entegre kullanımına yönelik çalışmalarımız sürmektedir.”
Bu kapsamda yapılması planlanan faaliyetlerin başında Çaldıran İlçe Merkezinin jeotermal bölgesel ısıtma sistemi ile ısıtılması gelmektedir. İlçenin konut yapısı, yerleşim planı ve kamu hizmet binaları göz önünde bulundurulduğunda jeotermal bölgesel ısıtma merkezi ile ilk etapta 6000 konut eşdeğeri alanın ekonomik olarak ısıtılabileceği gözlemlenmiştir. Bu alanın jeotermal enerji ile ısıtılması halinde ilçede yıllık yaklaşık 24.000 ton kömür kullanımı azalacak. Bu alanda jeotermal enerji kullanmak suretiyle ısınma maliyetleri kömüre göre %75 azalacak. Buna göre, ilçeye yıllık yaklaşık 32 milyon TL ekonomik değer sağlanacak. İlçede kömür kullanımından kaynaklanan hava kirliliği ve karbon salımı da önemli ölçüde bitecektir.”
YEVDES projesinin paydaşları arasında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, AB Türkiye Delegasyonu, Türkiye Belediyeler Birliği, Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeti (GIZ) GmbH (Proje Koordinatörü), Institute for Resource Efficiency and Energy Strategies-IREES (Almanya), Fraunhofer ISI (Almanya) and Eptisa (İspanya), Life Energy and Obermeyer (Almanya) yer almaktadır.
AB tarafından finanse edilen YEVDES kapsamında desteklenen 80 adet yenilenebilir enerji projesi içerisinde iki jeotermal enerji projesinden biri olarak Çaldıran Belediyesi’nin başvurusu seçilmiştir. Bu proje kapsamında fizibilite çalışmaları, ısıtma proje tasarımları ve teknik dokümanlar GMK Enerji Uzman Mühendisleri tarafından hazırlanacaktır.
Kaynak: GMK Enerji
