YENADER, yeni YEKDEM teşviklerine ilişkin görüşlerini paylaştı

YENADER web sayfası anlık ekran görüntüsü

Cannur Bozkurt 1 Şub 2021

Yenilenebilir Enerji Araştırmaları Derneği (YENADER) adına dernek Genel Sekreteri Dr. Füsun Tut Haklıdır, haftasonu açıklanan yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimine yönelik destek mekanizmasına (YEKDEM) ilişkin görüş ve düşüncelerini paylaştı.

Füsün Hanım’a değerli paylaşımı için teşekkür ederek, basın metinlerini sizlerle paylaşıyoruz:

“Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) belgeli, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı  elektrik üretim tesisleri için uygulanacak fiyatların açıklanması, yenilenebilir enerji yatırımcıları tarafından 2019 yılından bu yana stratejik yeni yatırım kararların alınabilmesi için beklenmekte olduğundan, sektördeki belirsizliğin ortadan kalkması açısından oldukça önemlidir.

2021 yılı itibariyle yenilenebilir enerjiden elektrik üretim oranı Avrupa’dan daha fazla olan ülkemizin, geçtiğimiz yıl pandemi süresince, tüm gecikme ve olumsuzluklara karşın yatırımlara devam edebilmesinde özellikle rüzgar, jeotermal ve biyokütle yatırıcımlarına devlet tarafından önceki dönemde sağlanan bu teşviklerin rolü oldukça kritik olmuştur.

1 Temmuz 2021’de başlayacak yeni dönemde teşvik mekanizmasında ciddi değişiklikler olduğu gözlenmektedir. 2025 yılı sonuna dek devreye alınacak yenilenebilir enerji santralleri 10 yıl süreyle teşvik edilecek olmakla birlikte; önceki döneme göre rüzgarda %40, lisanslı güneşte %67, jeotermalde %30, hidroelektrikte %25’lik bir azalma söz konusudur. Biyokütleye dayalı üretim tesisleri ise ilk defa 3 farklı kategoride incelenerek, daha çok çevreye zararlı olan atıkların dönüşümüne destek verildiği gözlenmiştir. Biyokütleye dayalı tesislerde en yüksek teşviği biyometanizasyon almış ancak burada da %44’lük bir teşvik azalması olmuştur. Teşviklerin azalması ve TL’ye endekslenerek, 3 ayda bir güncelleme ile arttırılarak, yerli üretim teşviklerinin 5 yıl ile sınırlandırılması genel olarak sektör paydaşları tarafından yeni yatırımların devam edebilmesi açısından tedirgin edici bulunmuştur.

Özellikle jeotermal ve biyokütleye dayalı yatırımların dolar bazlı yapılması nedeniyle bu sektörlerde yavaşlama olabileceği öngörülmektedir. Aynı durumun rüzgar ve hidroelektrik yatırımlarında da gözlenebileceği, özellikle rüzgar enerjisi yatırımlarıın sadece kısıtlı rüzgar potansiyeli yüksek bölgelerle sınırlı kalabileceği ifade edilmektedir.

Yeni YEKDEM teşvikleri belirsizlikleri ortadan kaldırması adına çok olumlu olarak değerlendirilse de, yenilenebilir enerjinin her alanınında kendine dair ayrı teknik sorunların, zorunlulukların olduğu göz önünde bulundurulmalıdır.

Özellikle kapasite faktörünün diğer yenilenebilir enerji kaynaklarına göre daha yüksek olan ancak belirli bölgelerde ulaşılabilen jeotermal alanlarda zamana ve/veya bitişik ruhsatlara bağlı rezervuarda sıcaklık düşmesiyle, yazın yüksek sıcaklıklar nedeniyle ortaya çıkan soğutma problemleri ve bunları bertaraf etmek için yapılması öngörülen, önceki dönem yayınlanan yönetmelikle önü açılan jes-ges hibrit enerji sistemlerinin kurulumunun yapılmasını çok zorlaşmıştır. Yeni YEKDEM teşviklerinin elektrik üretim yanı sıra jeotermalde diğer uygulamaları desteklemesi ısıtma, soğutma, endüstriyel amaçlı kullanım, mineral eldesi gibi entregre sistemlerin kullanılmasıyla ilave teşvik sağlanması sektörü daha canlı kılabilecektir.

Yerli üretimin daha uzun süre desteklenmesiyle, hem yatırım riski yüksek jeotermal enerji alanında hem de tüm diğer yenilenebilir enerji alanlarında yatırımcılara destek olarak, Avrupa Yeşil Mutabakatına ülkemizin daha hızlı entegre olmasını ve karbonsuzlaşma konusunda geleceğe dönük atılan somut adımlarla, ileriki dönemde Avrupa ile ticari olarak da ilişkilerimizi çok daha geliştirerek, kalkınma hızımızın artmasına faydası olacağı düşünülmektedir.

Kaynak: Dr. Füsun Tut Haklıdır e-posta paylaşımı